چاپ دیجیتال چیست؟ با انواع آن آشنا شوید

بروزرسانی در تاریخ 1403/11/13

صنعت چاپ راه طولانی را از زمان گوتنبرگ تا به حال طی کرده است، نزدیک به شش قرن پیش اختراع دستگاه چاپ سربی تحولی عظیم در نشر کتاب و روزنامه ایجاد کرد. پس از آن، فناوری های مختلفی مانند چاپ سنگی، ژلاتینی و افست یکی پس از دیگری جای خود را در صنعت چاپ باز کردند و هر کدام گامی رو به جلو در این صنعت بودند.

حالا با ورود فناوری های دیجیتال به عرصه چاپ، انقلابی دیگر در این صنعت رخ داده است، چاپ دیجیتال که ترکیبی از دانش رایانه و فناوری چاپ است، روشی نو برای انتقال تصاویر و متون به سطوح مختلف ارائه می دهد. این شیوه جدید چاپ با حذف بسیاری از مراحل پیچیده و زمان بر، سرعت و دقت را به صنعت چاپ هدیه کرده است.

به نقل از سایت www.domino-printing.com

چاپ دیجیتال دنیای بسته بندی و لیبل را متحول کرده است و جایگزینی برای روش های چاپ سنتی مانند لیتوگرافی (لیتو)، فلکسوگرافی (فلکسو) و گراور ارائه می دهد. چاپ دیجیتال با قابلیت تغییر لحظه ای، انعطاف پذیری استثنایی و مقرون به صرفه بودن، روشی را ارائه می دهد که صنعت بسته بندی و برچسب می توانند به مشتریان خود خدمات ارائه دهند.

در این مطلب قصد داریم نگاهی دقیق تر به چاپ دیجیتال، انواع آن و کاربردهای متنوعش در زندگی روزمره بیندازیم.

چاپ دیجیتال چیست؟

چاپ دیجیتال تحولی بزرگ در دنیای چاپ و تبلیغات به حساب می آید. اگر بخواهم ساده توضیح دهم، در این روش طرح ها و تصاویری که در کامپیوتر طراحی شده اند، به طور مستقیم و بدون نیاز به واسطه های اضافی روی سطح مورد نظر چاپ می شوند. در واقع این روش شبیه پرینترهای خانگی است، با این تفاوت که در مقیاس صنعتی و با کیفیت بسیار بالاتر انجام می شود.

برخلاف روش های قدیمی مثل چاپ افست که نیاز به تهیه فیلم و زینک داشتند، در چاپ دیجیتال فایل طراحی شده مستقیما از کامپیوتر به دستگاه منتقل می شود. این ویژگی باعث شده کارهای چاپی سریع تر و با هزینه کمتری انجام شوند، مثلا اگر شما بخواهید فقط 100 عدد کارت ویزیت چاپ کنید، چاپ دیجیتال بهترین گزینه است چون نیازی به صرف هزینه های اضافی برای آماده سازی اولیه ندارد.

نکته قابل توجه دیگر درباره چاپ دیجیتال این است که اگر در حین کار متوجه اشتباهی در طرح شدید، می توانید به راحتی آن را اصلاح کنید. در روش های قدیمی چنین کاری نیاز به تهیه دوباره فیلم و زینک داشت که هم زمان بر بود و هم هزینه زیادی داشت، همچنین کیفیت چاپ دیجیتال به قدری بالاست که حتی ریزترین جزئیات و ظریف ترین رنگ ها را می تواند به خوبی نمایش دهد.

انواع چاپ دیجیتال

انواع چاپ دیجیتال هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند و برای کاربردهای متفاوتی مناسب هستند. بیایید نگاهی دقیق تر به هر یک از این روش ها بیندازیم.

چاپ لیزری

رایج ترین نوع چاپ دیجیتال، چاپ لیزری است که شاید شما هم با نمونه های اداری آن آشنا باشید. در این روش، یک پرتو لیزر به استوانه ای که به آن درام می گویند می تابد و نقاطی را روی آن باردار می کند. سپس پودر مخصوصی به نام تونر به این نقاط می چسبد و با عبور از یک غلتک داغ، روی کاغذ پخته می شود. این همان روشی است که در دستگاه های کپی و پرینترهای لیزری استفاده می شود

چاپ جوهرافشان

نوع دیگر، چاپ جوهرافشان است که شبیه پرینترهای خانگی عمل می کند، با این تفاوت که از فناوری پیشرفته تری برخوردار است. در این روش، هزاران نازل ریز، قطرات بسیار کوچک جوهر را با دقت فوق العاده روی کاغذ می پاشند. جالب است بدانید که هر قطره جوهر کمتر از یک پیکولیتر (یک تریلیونیم لیتر) حجم دارد.

چاپ نوری

چاپ نوری که بیشتر در عکاسی حرفه ای کاربرد دارد، از تابش نور کنترل شده روی کاغذهای مخصوص استفاده می کند. این روش مثل ظهور عکس در تاریکخانه های قدیمی است، با این تفاوت که همه چیز به صورت دیجیتال و خودکار انجام می شود.

چاپ تصعید رنگ

در روش تصعید رنگ که به آن سابلیمیشن هم می گویند، رنگ با حرارت از یک لایه به سطح دیگر منتقل می شود. این روش برای چاپ روی پارچه و اجسام سه بعدی عالی است چون رنگ واقعاً در بافت پارچه نفوذ می کند و ثبات خوبی دارد.

چاپ تونری

پرینترهای تونری نسل پیشرفته تر چاپگرهای لیزری هستند که از پودر رنگی مخصوصی به نام تونر استفاده می کنند. تفاوت اصلی این روش با چاپ لیزری معمولی در کیفیت و دقت بالاتر آن است. این دستگاه ها از سیستم پیچیده تری برای کنترل پودر تونر استفاده می کنند که باعث می شود رنگ ها یکنواخت تر و شفاف تر چاپ شوند.

چاپ حرارتی

این روش که قدیمی ترین نوع چاپ دیجیتال است، از واکنش حرارتی برای ایجاد تصویر استفاده می کند. کاغذهای مخصوصی که با مواد حساس به گرما پوشش داده شده اند، در تماس با نقاط داغ دستگاه تغییر رنگ می دهند. شاید شما هم با این نوع چاپ در رسیدهای فروشگاهی آشنا باشید. متأسفانه این روش محدودیت های زیادی دارد و نمی تواند رنگ های متنوع تولید کند.

چاپ دیجیتال مرکبی

در این روش که جدیدترین فناوری در صنعت چاپ دیجیتال است، از مرکب های مایع خاصی استفاده می شود که ترکیبی از رنگدانه ها و مواد شیمیایی هستند، این مرکب ها طوری طراحی شده اند که به محض تماس با سطح چاپ خشک می شوند و نیازی به حرارت ندارند، کیفیت چاپ در این روش بسیار بالاست و می تواند جزئیات ظریف را به خوبی نشان دهد.

چاپ الکتروفوتوگرافی

این روش در واقع پیشرفته ترین نوع چاپ لیزری است که در آن از ترکیب فناوری های مختلف استفاده میشود. یک درام حساس به نور، پرتو لیزر، و سیستم پیچیده کنترل تونر همه با هم کار می کنند تا تصویری با کیفیت عالی تولید کنند، این روش در چاپخانه های صنعتی کاربرد دارد و می تواند حجم بالایی از چاپ را در زمان کوتاه انجام دهد.

تفاوت چاپ دیجیتال و چاپ افست

تفاوت چاپ دیجیتال و چاپ افست از جنبه های مختلفی قابل بررسی است. تصور کنید می خواهید یک کتاب چاپ کنید، اگر قصد دارید فقط 50 نسخه چاپ کنید، چاپ دیجیتال گزینه مناسبی است، اما اگر می خواهید 5000 نسخه چاپ کنید، چاپ افست اقتصادی تر خواهد بود.

در چاپ افست، فرآیند آماده سازی پیچیده ای وجود دارد، ابتدا باید فیلم تهیه شود سپس این فیلم روی زینک منتقل می شود و بعد زینک روی دستگاه چاپ نصب می شود. تمام این مراحل هزینه بر هستند اما وقتی تعداد چاپ بالا باشد، این هزینه ها سرشکن شده و به صرفه می شود، مثل این می ماند که برای پختن نان یک نانوایی صنعتی راه اندازی کنید، اگر قرار است روزانه هزاران نان تولید کنید، این سرمایه گذاری منطقی است.

اما چاپ دیجیتال مثل یک پرینتر پیشرفته عمل می کند. نیازی به آماده سازی های پیچیده ندارد و می توانید مستقیماً فایل را چاپ کنید،حتی اگر در حین کار متوجه اشتباهی شدید، به راحتی می توانید فایل را اصلاح کرده و دوباره چاپ کنید. در چاپ افست چنین انعطافی وجود ندارد و تغییر طرح به معنای شروع دوباره تمام مراحل است.

کیفیت چاپ در هر دو روش عالی است، اما هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. چاپ افست رنگ های یکنواخت تری تولید می کند و برای سطوح بزرگ رنگی مناسب تر است اما چاپ دیجیتال در نمایش جزئیات ظریف و تصاویر پیچیده برتری دارد. درست مثل تفاوت بین عکاسی فیلمی و دیجیتال، هر کدام نقاط قوت خودشان را دارند.

مزایا و کاربردهای چاپ دیجیتال

چاپ پوستر و بنر

بیایید اول به دنیای پوستر و بنرهای تبلیغاتی نگاهی بیندازیم. چاپ دیجیتال در این حوزه تحول بزرگی ایجاد کرده است، برخلاف گذشته که برای چاپ یک بنر بزرگ باید هزینه زیادی می پرداختید، حالا می توانید حتی یک عدد بنر را با قیمتی معقول سفارش دهید. جالب اینجاست که حتی در بنرهای خیلی بزرگ، کوچکترین جزئیات تصویر به خوبی دیده می شوند.

چاپ تراکت و کارت ویزیت

کارت ویزیت و تراکت شاید پرمصرف ترین محصولات چاپی باشند، فرض کنید می خواهید برای کسب و کار جدیدتان کارت ویزیت چاپ کنید. روش دیجیتال به شما اجازه می دهد ابتدا تعداد کمی سفارش دهید و اگر از طرح راضی بودید، بعداً تعداد بیشتری چاپ کنید. جالب تر اینکه می توانید برای هر کدام از کارمندانتان طرح متفاوتی داشته باشید.

چاپ کتاب و مجله

نویسندگان و ناشران کوچک حالا می توانند رویای چاپ کتاب را راحت تر محقق کنند. با چاپ دیجیتال، دیگر مجبور نیستید حتماً هزار نسخه کتاب چاپ کنید. می توانید با 50 یا 100 نسخه شروع کنید و اگر استقبال خوب بود، بعداً تعداد بیشتری چاپ کنید، کیفیت چاپ آنقدر خوب است که خواننده متوجه تفاوت با کتاب های چاپ افست نمی شود.

چاپ عکس

وقتی به چاپ عکس فکر می کنیم، کیفیت مهمترین عامل است. چاپ دیجیتال در این زمینه حرف اول را می زند. فرض کنید عکاسی هستید که باید عکس های یک مراسم عروسی را چاپ کنید، رنگ ها باید دقیقاً همان چیزی باشند که در دوربین ثبت شده اند.

چاپ دیجیتال با دقت خارق العاده ای رنگ ها را بازتولید می کند و تمام سایه روشن های ظریف را حفظ می کند، از عکس های کوچک پرسنلی گرفته تا چاپ های بزرگ دکوراتیو، همه با کیفیتی یکسان و عالی تولید می شوند.

چاپ جعبه و پاکت

دنیای بسته بندی یکی از پیچیده ترین حوزه های چاپ است. وقتی شما محصولی را در فروشگاه می بینید، جعبه آن باید آنقدر جذاب باشد که توجه شما را جلب کند.

چاپ دیجیتال به تولیدکنندگان این امکان را می دهد که ابتدا نمونه های مختلفی از طرح بسته بندی را با هزینه کم چاپ کنند و بعد از انتخاب بهترین طرح، تولید انبوه را با چاپ افست انجام دهند. این نوع چاپ برای تولید بسته بندی های سفارشی و محدود هم عالی است، مثل جعبه های هدیه خاص یا بسته بندی های فصلی.

چاپ بروشور و کاتالوگ

بروشور و کاتالوگ پنجره ای هستند که مشتری از طریق آن با محصولات شما آشنا می شود،چاپ دیجیتال این امکان را می دهد که کاتالوگ های خود را مرتباً به روز کنید. مثلاً یک فروشگاه لوازم خانگی می تواند برای هر فصل کاتالوگی با محصولات و قیمت های جدید چاپ کند، کیفیت عالی تصاویر در چاپ دیجیتال باعث می شود محصولات در کاتالوگ دقیقاً همانطور که هستند دیده شوند. همچنین می توانید برای مشتریان مختلف، کاتالوگ های سفارشی با محصولات مورد علاقه شان تهیه کنید.

فرآیند چاپ دیجیتال

طراحی و آماده سازی

کار چاپ دیجیتال مثل ساختن یک ساختمان است که با یک نقشه خوب شروع می شود. در مرحله طراحی، گرافیست باید چندین نکته فنی مهم را رعایت کند. اول از همه، تصاویر باید وضوح کافی داشته باشند، حداقل 300 نقطه در هر اینچ. تصور کنید می خواهید یک عکس را روی بیلبورد چاپ کنید؛ اگر وضوح کم باشد، تصویر شطرنجی و ناواضح به نظر می رسد. همچنین رنگ ها باید در سیستم CMYK تنظیم شوند، چون دستگاه های چاپ با این سیستم رنگی کار می کنند.

ارسال فایل و تنظیمات اولیه

بعد از آماده شدن طرح، نوبت به کار با دستگاه می رسد، اینجاست که تجربه اپراتور اهمیت پیدا می کند. او باید تنظیمات مختلفی را با دقت انجام دهد،از انتخاب نوع کاغذ گرفته تا تنظیم دمای دستگاه. قبل از شروع چاپ اصلی، یک نسخه آزمایشی چاپ می شود تا مطمئن شویم همه چیز درست است. این مرحله مثل پختن غذاست، باید اول مزه کنید تا مطمئن شوید همه چیز درست است.

پردازش تصویر در دستگاه

وقتی فایل به دستگاه چاپ می رسد، یک مغز پردازشگر قدرتمند شروع به تحلیل آن می کند. این مرحله شبیه کار یک نقاش ماهر است که قبل از شروع نقاشی، تمام جزئیات را بررسی می کند. دستگاه تصویر را به میلیون ها نقطه ریز تقسیم می کند و برای هر نقطه تصمیم می گیرد که دقیقاً چه مقدار از هر رنگ نیاز است، این پردازش بسیار پیچیده است و در کسری از ثانیه انجام می شود.

چاپ تصویر

حالا نوبت به مرحله اصلی می رسد، در این مرحله تکنولوژی های پیشرفته دست به کار می شوند تا طرح را روی کاغذ بیاورند. تصور کنید هزاران نازل ریز، همزمان و با دقتی باورنکردنی کار می کنند تا هر نقطه از تصویر را با رنگ مناسب پر کنند. سرعت این فرآیند به پیچیدگی طرح بستگی دارد ،یک متن ساده سریع تر از یک عکس رنگی پیچیده چاپ می شود.

تثبیت تصویر

بعد از چاپ، رنگ ها باید محکم به کاغذ بچسبند تا با دست کشیدن پخش نشوند، این مرحله مثل پختن سفال در کوره است. در چاپ لیزری، یک غلتک داغ رنگ ها را به کاغذ می چسباند و در چاپ جوهرافشان، جوهرها باید کاملاً خشک شوند. بعضی دستگاه های مدرن از اشعه UV استفاده می کنند که خیلی سریع رنگ ها را خشک می کند.

کنترل کیفیت

آخرین مرحله، اما نه کم اهمیت ترین مرحله، بررسی دقیق کیفیت چاپ است. یک متخصص باتجربه تمام جزئیات را بررسی می کند،رنگ ها باید دقیقاً همان چیزی باشند که در طرح اصلی بوده، خطوط باید تمیز و واضح باشند، و هیچ لکه یا ایرادی نباید وجود داشته باشد. اگر کوچکترین مشکلی پیدا شود، تنظیمات اصلاح شده و کار دوباره چاپ می شود.

ویژگی های چاپ دیجیتال و نکات پایانی

چاپ دیجیتال دارای ویژگی های متعددی است که آن را به روشی کارآمد برای چاپ تبدیل کرده است. سرعت بالای چاپ و حذف مراحل آماده سازی اولیه مانند تهیه فیلم و زینک، زمان تولید را به شدت کاهش می دهد، همچنین امکان چاپ در تیراژ پایین باعث شده تا مشتریان بتوانند سفارش های کوچک خود را با قیمت مناسب چاپ کنند. این روش برای تولید نمونه های اولیه و آزمایشی نیز بسیار مناسب است.

کیفیت چاپ دیجیتال در سال های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است، دستگاه های جدید می توانند تصاویر را با وضوح بالا و رنگ های دقیق چاپ کنند. امکان چاپ روی انواع مختلف سطوح مانند کاغذ، مقوا، پارچه و پلاستیک از دیگر مزایای این روش است. البته باید توجه داشت که هر سطح چاپی نیاز به تنظیمات خاص خود دارد و همه دستگاه ها قابلیت چاپ روی تمام سطوح را ندارند.

در پایان باید گفت چاپ دیجیتال روشی نوین است که جایگاه خود را در صنعت چاپ پیدا کرده است. این روش در کنار روش های سنتی مانند چاپ افست، گزینه های متنوعی را برای مشتریان فراهم کرده است، با پیشرفت تکنولوژی،انتظار میرود که کیفیت و قابلیت های چاپ دیجیتال روز به روز افزایش پیدا کند و کاربردهای جدیدی برای آن پیدا شود.

نکته مهم دیگر درباره چاپ دیجیتال، انتخاب درست نوع چاپ برای هر پروژه است، عواملی مانند تیراژ، کیفیت مورد نیاز، نوع سطح چاپی و زمان تحویل باید در انتخاب روش چاپ در نظر گرفته شوند، مشورت با متخصصان چاپ می تواند در انتخاب بهترین روش برای هر پروژه کمک کننده باشد.